FORGOT YOUR DETAILS?

POSTS ARE IN ENGLISH AND AZERBAIJANI

MƏQALƏLƏR İNGİLİS VƏ AZƏRBAYCAN DİLİNDƏDİR
Tuesday, 16 July 2019 / Published in Folk Medicine, weNews

Hələ qədim dörvlərdə Çində həkimlər duyğuların insan bədəninin vəziyyəti üzərində böyük təsir gücünə malik olduğunu iddia edirdi. Çin tibbinin müddəalarına əsasən, bütün xəstəliklərin əsas səbəbi emosiyalardır və onlar orqanlarımıza müxtəlif cür təsir göstərir.

Xəbər verilir ki, Çin təbabətinə əsasən qəm-qüssə ağciyərə, qəzəb qaraciyərə, qorxu böyrəklərə, həyəcan və stress isə mədəyə mənfi təsir göstərir.

Bundan əlavə, hər bir orqanın öz dadı var. Ağciyərlər kəskin və ədviyyəli, qaraciyər turş, dalaq şirin, böyrək isə duzlu məhsulları “sevir”. Çin xalq təbabətinə görə, bütün orqanların öz enerjisi var. Bu enerjiyə “çi” deyilir və qanla sıx bağlıdır. Odur ki, həkimlər qanı enerjinin anası adlandırır, enerji isə qan dövranına nəzarət edir.

Çin tibbində ümumiyyətlə, böyrəklərin insanın ən əhəmiyyətli orqanlarından biri olduğu qəbul edilir. Onlar “İn” və “Yanın” əsasını təşkil edirlər və ən mühüm enerji mərkəzləri hesab olunur. Böyrəklər əzələ-skelet sistemi ilə, eşitmə və qorxu hissi ilə yaxından əlaqələndirilir.

Qaraciyər

Qaraciyər qan dövranı ilə əlaqələndirilir – qanı süzür və bir qayda olaraq qadınlarda menstrual pozğunluqlar zamanı dəstək tələb edir. Qaraciyər problemləri qaşınma, baş ağrısı və başgicəllənmə ilə özünü göstərilə bilər. Bu baxımdan qaraciyər orqanı insan bədənində sabit enerji və düşüncə axınının təmin edilməsində mühüm rol oynayır. Sağlam qaraciyəri olan insanlar sakitliyi ilə seçilir, qərarları asanlıqla qəbul edir və adətən əla liderlər olurlar.

Böyrək

Böyrək disfunksiyanın ilk əlamətləri qəzəb, qıcıqlanma, inadçılıq, narahatlıq, həyəcan şəklində ifadə edilir. Bu duyğuları həll edə bilməsəniz, onlar dərin depressiya və tez-tez dəyişkən əhval-ruhiyyəyə yol aça bilər. Bundan əlavə, qaraciyər problemlərini bir çox fiziki simptomlarla özünü göstərə bilər. Bunlardan ən çox yayılmış menstrual pozuqluqlar, yorğunluq, gərginlik, hərəkətlərin sərtliyi, qabırğa altında ağrı, allergiya və s.

Emosional isterikalar niyə və necə baş verir?

Duyğular hətta ən sağlam insanlarda belə bir çox xəstəliyə səbəb ola bilər. Bu zaman emosiyalar bədənin ən həssas nöqtəsini tapır və funksiyasının pozulmasına yol açır. Daha sonra baş verənlər artıq psixosomatik bir xəstəlik adlanır.

Bir insan stressli vəziyyətlərdən həmişə qaçmaq gücünə malik deyil, hamımız gec və ya tez onun səhhətimizdə qoyduğu nəticələr ilə üzləşirik. Amma hər birimiz stresslə müxtəlif yollarla mübarizə aparırıq.

Beləliklə, əgər bir şəxs stress vəziyyətinə nəzarət edə bildiyini hiss edirsə, problemin qarşısını almaq üçün aktiv addımlar atır. Əks halda insanlar zərərləri minimuma endirməyə kömək edən emosional yönümlü mübarizə strategiyalarına müraciət edirlər.

Sağlamlığınız üçün edə biləcəyiniz ən pis şey üzləşməkdən qaçmağa çalışmaqdır. Bu da nəticədə stress səviyyəsini yüksəldəcək və xəstəliyin inkişafını sürətləndirəcək.

Psixosomatik xəstəliklər bütün bədənə və orqanlara zərər verən və stress faktorlarına məruz qalaraq düzəldilə bilməyən xəstəliklərdir.

Ürək ağrısı

Həkimin və psixoloqların birgə araşdırmaları göstərir ki, “sevgi və ağrı ürəkdən keçir”. Ancaq digər orqanlar da “qəlb hücumlarına” məruz qalır. Bu da o deməkdir ki, “yaralı bir ruh” tez-tez ürək-damar, tənəffüs və həzm sistemlərinin normal fəaliyyətinə təsir göstərir.

Qadınlar kişilərdən daha həssasdır

Bir qayda olaraq, qadınlar kişilərdən daha çox psixomatik xəstəliklərdən əziyyət çəkir. Lakin onlar ağrılarının bir çox hallarda psixoloji təbiətə malik olduğuna inanmağa meyillidir.

Kişilər əksinə, bu cür xəstəlikləri ruhi xəstəliklərlə əlaqələndirmirlər. Onların duyğuları “istifadə müddətinə” görə daha qısadır, çünki öz emosional sığortalarını çox sürətlə xərcləyirlər.

Bədənin ən həssas nöqtələri

Aşağıdakı orqanlar “mənəvi şoklara” – duyğusal böhranlara daha çox həssasdır:

Kürək

Həyatın bütün çətinliklərinin sizə yükləndiyini düşünürsünüzsə, şiddətli ağrı və gərginlik kürəyinizə nüfuz edər.

Tənəffüs sistemi

Nəfəs problemi, boğulma və ya bir şeyin boğazınıza tıxanmasını hiss etmək əslində qeyri-müəyyən siqnal verən xarici simptomlardır. Onların səbəbləri adətən psixoloji və duyğusal bir rəngə malikdir. Bu da onu göstərir ki, ətrafdakı insanlar və ya hadisələr sizi “boğulmağa” məcbur edir.

Ürək

Ürək müəyyən vəziyyətlərdə emosional həyat və həyatda qalma ilə əlaqəli olan bütün orqanlardan güclüdür. Məsələn, görüşə hazırlaşdığınız zaman ürək döyüntüsü sürətlənir və ya sevdiyiniz insanın yanında olduğunuz zaman sizə elə gəlir ki, ürəyinizin sanki yerindən çıxacaq. Çox qorxduğunuz zaman ürək sanki “dayanır”.

Həzm orqanları

Öz dünyasına qapılmağa öyrəşmiş introvertlər (bax: introvertlər kimlərdir?) tez-tez ciddi həzm problemlərindən əziyyət çəkir. Odur ki, ünsiyyətdə çətinlik çəkən insanlara adətən qastrit və mədə xorası diaqnozu qoyulur.

Dəri

Sızanaq, qara nöqtələr və civzələr şəxsin öz “qabında” narahat olduğunu göstərir. Bəzən dəri xəstəlikləri bəzi insanlardan və ya həyatdakı bəzi problemlərdən xilas olmaq arzusunu göstərir.


Mənbə: Milli.Az

Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir!

Thursday, 21 February 2019 / Published in weHealth, weNews, weScience

Yaponiyada gen terapiyasında ilk dəfə istifadə ediləcək dərmana razılıq verilib. Yaponiya KİV-inə istinadla xəbər verilir ki, bu barədə qərar hökumət yanında ekspertlər komissiyası tərəfindən qəbul edilib.

Bildirilir ki, “AnGes” şirkəti “Collategene” adlı preparatın qeydiyyata alınması üçün müraciət edib. Bu dərmanın ayağın toxumalarının məhvinə səbəb olan qanın zəif dövranını tənzimləmək məqsədilə tətbiq ediləcəyi bildirilir.

Qeyd edək ki, son zamanlar gen terapiyası yeni nəsildə təkrarlanan irsi xəstəliklərin müalicəsində geniş tətbiq edilməyə başlayıb. Eyni zamanda, gen terapiyasından indiyədək müalicəsi və simptomların aradan qaldırılması üçün dərmanın tapılmadığı xəstəliklərdə də istifadə edilir. Belə preparatlar ABŞ-da və digər ölkələrdə tətbiq olunur.

“Collategene” preparatının tərkibində damarları yaradan və zədələnmiş ətraflarda qanın dövranını tənzimləyən genlər var.


Mənbə: Azərtac

Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir!

Wednesday, 20 February 2019 / Published in Folk Medicine, weHealth

Yaşıl və qara çay eyni koldan yığılsa da, fərq yalnız çay yarpaqlarının emalındadır. Qara çay xüsusi şəraitdə qurudulur və bunun nəticəsində onun tərkibi bir qədər dəyişərək fermentasiya olunur. Yaşıl çay isə xüsusi emala məruz qalmır, onun istehsalı zamanı yarpaqlar soldurulmadan kəskin su buxarına verilərək qurudulur. Belə emal nəticəsində yaşıl çay yarpağının tərkibindəki xlorofil, aşı maddələr və S vitamininin miqdarı azalmır. Ona görə də isti və quru iqlim şəraitində yaşıl çay bədənin tonusunu və gümrahlığını yüksəldir, hətta az miqdarda içəndə də susuzluğun qarşısını alır və sərinlik bəxş edir.

Xəbər verilir ki, Şərqdə min bir dərdin dərmanı sayılan yaşıl çay güclü antioksidant xüsusiyyətlərə malikdir, orqanizmi müxtəlif zərərli maddələrdən təmizləyir və nəticədə immun sistemi möhkəmlənir, insan cavanlaşır. Yüksək hərarətlə müşayiət olunan müxtəlif iltihabı xəstəliklər və soyuqdəymələr zamanı yaşıl çay yaxşı tərlədici təsir göstərir və zəhərlənmə ilə uğurla mübarizə aparır.

Alimlərin fikrincə, güclü mikrob əleyhinə təsirə malik olan yaşıl çay insanı fəallaşdırır, əqli və fiziki aktivliyi artırır, əhvali-ruhiyyəni qaldırır. Həkimlər onun axşam vaxtlarında qəbul edilməsini məsləhət görmürlər. Səhər tezdən içilən bir fincan yaşıl çay əmək qabiliyyətinin yüksəlməsinə səbəb olur. Yaddaşı və diqqəti artıran yaşıl çay sinir sisteminə müsbət təsir göstərir, depressiyadan çıxmağa kömək edir. Bundan başqa onun qəbulu həm də ürək-damar sistemi üçün faydalıdır, aterosklerozun əmələ gəlməsi riskini azaldır, arterial təzyiqi aşağı salır. Ona görə də hipotoniyadan əziyyət çəkənlərin yaşıl çay içməsi tövsiyə edilmir.

Yaşıl çay damaq iltihabı profilaktikasında ən yaxşı vasitələrdən sayılır, üstəlik də gözəl kosmetik vasitədir. Antiseptik xüsusiyyətləri sayəsində üz dərisindəki səpgilərlə mübarizə aparır, dəriyə tonuslaşdırıcı təsir göstərir. Kosmetoloqlar onu soyuducuda xırda kub formasında dondurmaq və sonra həmin buzlarla üzü silməyi məsləhət görürlər.

Yaşıl çay çini fincanda dəmlənilir, su çox qaynar olmamalıdır, çünki qaynar su çayın dadını və ətrini dəyişir. Yalnız təzə dəm içilməsi məsləhət görülən yaşıl çay süzüləndən sonra ona qaynar su əlavə olunur.


Mənbə: Azertag

Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir!

Thursday, 07 February 2019 / Published in weHealth, weNews

Diş həkimindən qorxmaq odontofobiya, bəzən də dentofobiya və ya stomatofobiya adlanır. Hər on uşaqdan doqquzunda həmin hala rast gəlmək mümkündür. Onlar əsasən qandan iyrənir, həkim ağız nahiyəsində işləyərkən eşidilən səs-küydən qıcıqlanır, ağzı davamlı açıq saxlamaq məcburiyyətindən qorxur, həkimin əli onlara toxunanda narahatlıq hissi keçirirlər.

Bu barədə məlumat verən Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin müəllimi, psixologiya üzrə fəlsəfə doktoru Yeganə Əsgərova deyib: “Qorxunun baş verməməsi üçün uşağı diş həkimi ilə erkən yaşda tanış etmək lazımdır. 2 yaşına çatmayan uşaqları diş həkiminə aparmaq məsləhətdir, çünki həmin yaşda olan uşaqların diş həkiminin kreslosuna oturmaqdan xoşları gəlir. Erkən yaşda ağ xalata öyrənən uşaq sonralar diş həkiminə gedərkən qorxu hissindən uzaq olur.

Həkimə getməzdən əvvəl orda olacaq hadisələr uşağa izah edilməli, psixoloji hazırlıq aparılmalıdır. Hətta müayinənin necə aparılacağı barədə onda təəssürat oyatmaq lazımdır. Uşağın əlinə qaşıq verərək “diş həkimi-xəstə oyunu” oynamaq onu həkimə qarşı mülayimləşdirir. Öz növbəsində, həkim də sonrakı seanslarda aparılacaq əməliyyat barədə ailə üzvlərinə və uşaqlara məlumat verməlidir. Diş həkiminə qarşı fobiyası olan uşaqlara təcrübəli mütəxəssis həkimlər seçmək lazımdır.

Stomatoloji müayinə və müalicə üçün seçilən klinikada uşaqların psixologiyasına uyğun dekorasiya, musiqi, maraqlı şəkillər və oyun otaqlarının olması böyük əhəmiyyət daşıyır. Uşaq nadinclik edərkən “sakit ol, yoxsa səni diş həkiminə apararam, dişini çəkdirərəm” demək düzgün deyil, çünki diş həkiminin qorxusuna səbəb olan faktorlardan biri də valideynin tərbiyədə bu cür səhvlərə yol verməsidir. Uşaqlarda həkimə qarşı qorxu hissi aşılamaq düzgün taktika deyil”.

Psixoloq Yeganə Əsgərova daha sonra deyib: “Stomatologiyada istifadə edilən keyləşdirici krem və spreylər iynənin ağrısını hiss etdirmir. İynə vurdurmaqdan qorxanlar əməliyyatlarda anesteziyadan qaçır və daha çox ağrı hiss edirlər. Həm xəstənin, həm də diş həkiminin psixoloji cəhətdən özlərini rahat hiss etməsi üçün keyidici dərman preparatı vurmaq və ağrı stressini yaşamamaq məsləhətdir. Belə edəndə müalicə daha az çəkir və uğurla başa çatır. Xəstə qorxularını gizlətməməli və onu öz həkimi ilə paylaşmalıdır. Həkim isə işə sadə müalicələrdən başlayaraq xəstənin etibarını qazanmalıdır. Əks halda xəstə həmin qorxularla baş-başa qalır, həkiminə anlatmadığı üçün onların öhdəsindən gələ bilmir.

Qorxunu azaltmaq üçün həkim xəstənin etibarını qazanmalıdır, görüş saatı həm həkim, həm də xəstə üçün münasib olmalıdır. Digər tərəfdən stomatologiyada istifadə edilən deşici alətin çıxardığı səsdən narahat olanlara müalicə əsnasında qulaqcıqla musiqi dinləmək məsləhətdir. Diş həkimi və ya assistent yumşaq formada təmas və rəftar göstərməli, müalicə vaxtı aparılacaq əməliyyatlar ətraflı şəkildə izah edilməli, ağrı olarkən uşağa əlini qaldıraraq xəbər verməsi başa salınmalıdır. Həmin üsullar fayda vermədikdə ağrını hiss etdirməmək və xəstəni sakitləşdirmək üçün venadaxili sakitləşdiricilər verilir, bəzən ümumi anesteziya tətbiq edilir”.

“Stomafobiya əsasən dişlərin müalicəsini çətin keçirənlərdə əmələ gəlir. Diş həkimi işləyərkən maska taxdığına görə uşaqlar ondan qorxa bilər, ağızlarını açmaz, alətləri görüb qışqırar, nəticədə fobiya yaranar. Ona görə də böyük və ya kiçik yaşda olan uşaqlar dişlərinin ağrıdığını ətrafdakılara hiss etdirməməyə çalışırlar. Xəstə ağrıya dözə bilməyəndə diş həkiminə getmək məcburiyyətində qalır. Diş ağrısı zamanı xəstələrin qorxu səbəbindən müalicəni gecikdirməsi ciddi diş problemlərinə səbəb ola bilər və müalicə uzun çəkər. Ona görə də bu sahədə diş həkimlərinin üzərinə ağır yük düşür və onların diqqətli olması lazımdır. Müalicə zamanı xəstənin diqqətini cəlb edəcək xoş münasibət və diş həkiminin psixoloji cəhətdən normal davranışı çox vacibdir. Stomatoloq və psixoloqun əməkdaşlığı diş həkimindən çəkinənlər üçün faydalıdır. İynə və qandan qorxanlar, digər fobiyası olanların da mütəxəssisə müraciət etməsi məsləhətdir”,- deyə psixoloq söhbətə yekun vurub.


Mənbə: azertag.com

Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir! 

TOP