“Yay Günəş duruşu” mövzusunda elmi-praktiki seminar keçirilib [AZ]
AMEA-nın Naxçıvan Bölməsinin Batabat Astrofizika Rəsədxanasında “Yay Günəş duruşu” mövzusunda elmi-praktiki seminar keçirilib.
Tədbiri rəsədxananın direktoru, fizika-riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Qulu Həziyev açaraq iyun ayının 21-ə təsadüf edən bu astronomik hadisədən danışıb. Bildirib ki, yayın və qışın daxil olması Yay və Qış Günəş duruşu adlandırılır. İyunun 21-də Yay Günəş duruşunda olarkən yay, dekabrın 22-də isə Qış Günəş duruşunda olarkən qış fəsli Azərbaycana daxil olur.
Sonra rəsədxana əməkdaşları – Türkan Məmmədova, Ülvi Vəliyev və Ruslan Məmmədovun məruzələrlə çıxış edərək Yerin Günəş ətrafında hərəkətinin xüsusiyyətləri, o cümlədən Yer kürəsində fəsillərin əmələ gəlməsi prosesi barədə məlumat veriblər.
Daha sonra müzakirələr aparılıb, çoxsaylı suallar cavablandırılıb.
Mənbə: AMEA
Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir!
- Published in Azerbaijan, weScience, weUniverse
Bu gecə Azərbaycana yay gəlib [AZ]
İyunun 21-i Bakı vaxtı ilə saat 01:43:42-də Azərbaycana yay fəsli daxil olub. Bununla da təqvim üzrə yaz fəsli başa çatıb.
Bu barədə AMEA-nın N.Tusi adına Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasının elmi işlər üzrə direktor müavini, fizika üzrə fəlsəfə doktoru Xıdır Mikayılov məlumat verib. O, bildirib ki, bu zaman Yerin fırlanma oxu Günəş istiqaməti ilə ən kiçik bucaq əmələ gətirir və ya Günəş günorta vaxtı üfüqdən maksimum hündürlükdə olur. Həmin gün ilin ən uzun gündüzü və ən qısa gecəsi kimi qeydə alınır.
Mənbə: AMEA
Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir!
- Published in Azerbaijan, weNews, weScience, weUniverse
Bu gün Azərbaycanda Yel çərşənbəsidir [AZ]
Məlumata görə, çərşənbələrdən üçüncüsü olan Yel çərşənbəsi xalq arasında “Külək oyadan çərşənbə”, “Küləkli çərşənbə” kimi də tanınır. Bu çərşənbə yaranış prosesinin üçüncü mərhələsini əks etdirir. Hesab edilir ki, əgər torpaq və su insan yaradılışının maddi əsasını təşkil edirsə, od və yel bu materialın yaradılmasında kənar vasitəçi statusunda çıxış edir.
Yel çərşənbəsində əsən isti küləklər yazın gəlişindən xəbər verir.
İnanclara görə, bu çərşənbədə oyanan yel, külək suyu, odu hərəkətə gətirir.
Qeyd edək ki, 2020-ci ildə yaz fəsli ölkəyə martın 20-də, Bakı vaxtı ilə saat 07:49:36-da daxil olacaq.
Xatırladaq ki, bu il Novruz bayramı ilə əlaqədar 20, 21, 22, 23, 24 mart qeyri-iş günləri olacaq. Bu il bayram günü hesab edilən 21 və 22 mart həftələrarası istirahət günləri ilə üst-üstə düşdüyündən 25, 26 mart da qeyri-iş günü hesab ediləcək. Beləliklə, Novruz bayramı günlərində 20-26 mart tarixləri qeyri-iş günləri olacaq.
Mənbə: weNews Team
Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir!
- Published in Azerbaijan, Holidays, weNews, weScience
Alimlər toxunuşlara reaksiya verən süni dəri hazırlayıblar [AZ]
Kanadanın Toronto Universitetinin alimləri hidrogeldən toxunuşlara, istiliyə və başqa manipulyasiyalara reaksiya verən süni dəri hazırlayıblar. Material daşınan elektronika, yumşaq robot və başqa qurğuların hazırlanmasında tətbiq edilə bilər.
hightech.fm saytı xəbər verir ki, süni dərinin istehsalı ucuzdur, tamamilə biouyğundur və asanlıqla dartılır. Sonuncu xüsusiyyət onu əsl dəriyə bərkitməyə imkan verəcək.
Qeyd edək ki, bundan əvvəl Münhen Texniki Universitetinin mühəndisləri toxunuşlara reaksiya verən sintetik dəri yaratmışdılar. Onlar həmin materialın köməyi ilə bütün “bədəni” süni dəri ilə örtülmüş ilk humanoid robot hazırlamışdılar.
Mənbə: AMEA
Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir!
Bu gün 2020-ci ilin ilk Ay tutulması hadisəsi baş verəcək [AZ]
2020-ci ilin ilk Ay tutulması hadisəsi yanvarın 10-dan 11-nə keçən gecə qeydə alınacaq. Tutulma yarımkölgəli olduğundan onu adi gözlə görmək çətin olacaq.
AMEA-nın Nəsrəddin Tusi adına Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasından aldığımız məlumata görə, bu təbiət hadisəsi Bakı vaxtı ilə saat 21:08-də başlanacaq və saat 01:12-də başa çatacaq. Ay tutulması saat 23:11-də maksimum səviyyədə olacaq və onu Avropa, Asiya, Afrika, Avstraliyada müşahidə etmək mümkün olacaq.
Tutulmanın maksimum fazasında Ay adi bədrlənmiş (dolu) aydan bir az tünd görünəcək. Təbiət hadisəsi Azərbaycanda da müşahidə ediləcək.
Mənbə: AMEA
Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir!
- Published in weNews, weScience, weUniverse
Neyroşəbəkə vasitəsiylə kosmik tullantıları müəyyən etmək mümkün olacaq [AZ]
Çinin riyaziyyatçı alimləri ucuz lazer teleskoplarından istifadə edərək Yer səthindən 1500 kilometr məsafədə kosmik tullantıların kiçik hissəciklərini müəyyən edə bilən neyroşəbəkə yaradıblar.
nauka.tass.ru saytı xəbər verir ki, sözügedən neyroşəbəkə Beynəlxalq Kosmik Stansiya və peykləri bu obyektlərlə toqquşmadan qoruya biləcək.
Çinin Lyaonin Texnologiya Universitetinin alimi Tyanmin Manın sözlərinə görə, kosmik tullantı hissəciklərinin dəqiq koordinatlarının hesablanması orbitdə fəaliyyət göstərən kosmik gəmi və zondların təhlükəsizliyini təmin edəcək.
Alimlərin fikrincə, NASA, ESA və dünyanın digər aparıcı kosmik agentliklərinə məlum olan təxminən 18 min kosmik tullantı Yer ətrafında fırlanır. Mütəxəssislər kosmik tullantı hissəciklərinin sayının çoxluq təşkil etdiyini və bir neçə yüz milyona bərabər olduğunu düşünürlər.
Mənbə: AMEA
Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir!
- Published in Technology, weScience, weUniverse
Avropada kosmosa ilk uçuşun 40 illiyi qeyd olunur [AZ]
Bu günlərdə Avropa kosmos tarixində əlamətdar gün – ilk Avropa raketinin fəzaya buraxılmasının 40-cı ildönümü tamam olub. Məhz 1979-cu ilin Milad axşamı (24 dekabr) Fransaya məxsus Qayanada yerləşən Kuru kosmodromundan “Ariane” tipli daşıyıcı raket kosmosa buraxılıb. Raketin qarşısında duran məqsəd yalnız Yer kürəsinin ətrafında dövrə vurmaqdan ibarət idi.
Kosmik tədqiqatlar sahəsində artıq özünə yer qazanan Avropa Kosmik Agentliyi (ESA) yaxın aylarda “Ariane“ raketlərinin 6-cı nəslini kosmosa göndərməyə hazırlaşır. Ötən dövr ərzində böyük rəqiblərlə müqayisədə avropalılar uçuşların təhlükəsizliyi ilə önə çıxmağı bacarıblar. İndiyədək fəzaya buraxılan 250 “Ariane“ raketindən cəmi doqquzunun startı uğursuz olub.
Qeyd edilməlidir ki, 22 dövlətin təmsil olunduğu ESA növbəti beş ildə rekord məbləğdə büdcə ilə təmin olunub. Ötən ay qəbul edilən qərara əsasən, ESA 14,4 milyard avroluq büdcə ilə (öncəki dövrlə müqayisədə 4 milyard daha çox) “Ariane“ raketlərinin təkmilləşdirilməsi üzərində də iş aparacaqdır.
“Ariane“ raketlərinin növbəti nəslinin fəzaya ilk uçuşu gələn ilin iyul ayında baş tutmalıdır.
www.daily-sun.com
Mənbə: AMEA
Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir!
- Published in weNews, weScience, weUniverse
Sabah Azərbaycana qış gəlir [AZ]
Sabah Azərbaycana qış fəsli daxil olacaq.
Xəbər verilir ki, qış fəsli ölkəyə dekabrın 22-si Bakı vaxtı ilə saat 08:19-da qədəm qoyacaq.
Həmin gün Şimal yarımkürəsində ən uzun gecə, ən qısa gündüz, Cənub yarımkürəsində isə ən qısa gecə, ən uzun gündüz qeydə alınacaq.
Xatırladaq ki, qış fəslinin gəlişi zamanı Günəş üfüqdən ən minimum nöqtədə olur. Günəş şüalarının istiqaməti ilə yerin fırlanma oxu ən böyük bucaq əmələ gətirir. Bu səbəbdən də bu fəsildə soyuq hava şəraiti müşahidə olunur.
Dekabrın 22-də gecə həm də Çillə gecəsidir. Sabahdan etibarən Böyük çillə başlayır və 40 gün davam edəcək. Azərbaycanın bəzi bölgələrində Çillə gecəsinin ritualları unudulsa da, bəzi bölgələrdə hələ də insanlar toplanıb Çillə mərasimləri keçirirlər.
Mənbə: Yeniçağ
Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir!
- Published in weScience, weUniverse
Acı bibərin uzunömürlülüyə təsiri aşkar edilib [AZ]
İtaliyanın Aralıq dənizi Nevrologiya İnstitutunun alimləri çili bibərindən mütəmadi istifadənin ömrün uzadılmasıyla yanaşı, vaxtından əvvəl ölüm riskini də 23 faizədək azaltdığını müəyyən ediblər.
www.eurekalert.org saytı xəbər verir ki, 22,811 nəfərin iştirak etdiyi səkkiz il boyunca davam edən tədqiqat müddətində alimlər iştirakçıların sağlamlıq vəziyyətini nəzarətdə saxlayıblar. Mütəxəssislər mütəmadi olaraq qırmızı acı bibərdən istifadənin (həftədə dörd dəfədən çox) insanların ürək tutmasından vəfat etmək ehtimalını 40 faizədək azaltdığını müəyyənləşdiriblər. Bu zaman beyin qan dövranı pozğunluğu səbəbiylə yaranan ölüm riski səviyyəsi də əhəmiyyətli dərəcədə aşağı enib.
Hazırda alimlər qırmızı çili bibərinə acılıq verən alkoloid-kapsaisin maddəsinin biokimyəvi mexanizmlərini müəyyənləşdirmək üçün tədqiqat işlərini davam etdirməyi planlaşdırır. Məlum olduğu kimi, bu maddə hüceyrələrin mitoxondriyasına təsir etməklə bədxassəli hüceyrələrin ölümünə səbəb olur.
Mənbə: AMEA
Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir!
- Published in Folk Medicine, weHealth, weScience
Azərbaycanda yeni seysmik stansiyalar quraşdırılacaq [AZ]
Respublika ərazisində aparılan seysmoloji tədqiqatların keyfiyyətini artırmaq məqsədilə AMEA-nın Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi (RSXM) tərəfindən daha 22 seysmik stansiyanın quraşdırılması nəzərdə tutulub. “Qafqazda seysmik şəbəkənin genişləndirilməsi” layihəsi çərçivəsində quraşdırılacaq stansiyalardan 14-ü Xəzər dənizinin Azərbaycan sektoru boyunca sahilyanı quru ərazilərdə, 6-sı isə palçıq vulkanları ətrafında olacaq.
Qeyd edək ki, hazırda ölkə ərazisində RSXM-nin 35 daimi seysmik stansiyası var. Bundan əlavə, “Qafqaz kəsilişi” layihəsi üzrə 17, eləcə də qruntun titrəyişini qeydə alan 10 stasionar Basalt seysmik stansiyaları işləyir. RSXM-da aparılan tədqiqatlar zamanı məlumat mübadiləsi əsasında sərhəd bölgəsində yerləşən Gürcüstanın Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin 3, Türkiyənin isə 2 seysmik stansiyasının məlumatlarından da istifadə edilir.
Yeni stansiyaların quraşdırılmasından sonra respublika ərazisində ümumilikdə 84 seysmik stansiya fəaliyyət göstərəcək.
Mənbə: AMEA
Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir!
- Published in Azerbaijan, News of Azerbaijan, weScience