SIGN IN YOUR ACCOUNT TO HAVE ACCESS TO DIFFERENT FEATURES

FORGOT YOUR PASSWORD?

FORGOT YOUR DETAILS?

AAH, WAIT, I REMEMBER NOW!
IF ANY QUESTIONS? CALL: (+994 77) 5222100 E-MAIL: OFFICE@RAM5N.COM

Dreams Are Different

  • HOME
  • SERVICES
  • OUR COMPANY
  • PORTFOLIO
  • WORK HISTORY
  • SUBSIDIARIES
    • weIslam
    • weUniverse
    • weServer
    • MUSIC
    • weAds
    • wePhotography
    • Folk Medicine and Health
  • WENEWS
    • weNews (All News)
  • CONTACT
    • Write to Us
  • MY CART
    No products in cart.
 March 3, 2021
6
Friday, 27 October 2017 / Published in News of Azerbaijan, weNews, weUniverse

10 minlərlə göy cisimləri yer planetinə gələ bilər – Şamaxı Rəsədxanası – FOTO [AZ]

Views: 1,803

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasında səma aydın olduğu müddətdə hər gün müşahidə prosesi aparılır. Astronomlar rəsədxanada keçmişdən gələn işığı öyrənirlər, milyon il bundan qabaqkı işığı öyrənə-öyrənə gələcəyin elmini qururlar.

Yer kürəsində azot gübrəsini ilk dəfə astronomlar tapıb. Almazların qrafitdən əmələgəlməsi prosesini də metereoritin yerə düşməsi nəticəsində astronomlar öyrəniblər. Faktxeber.com məlumat verir ki, “Report”un əməkdaşları Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasında olub. Elm ocağından hazırlanan reportajı təqdim edirik.

Biz Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasına çatanda axşam idi. Öyrəndik ki, hava aydın olduğu üçün 2 metrlik teleskopda səma cismlərinin müşahidəsinə hazırlıq prosesi gedir. Rəsədxananın 5 km uzaqlığına qədər heç bir yaşayış yeri və obyektin olmaması səbəbindən səmanın möhtəşəm görüntüsü adamı heyran edirdi. Ulduzlar, bürclər, planetlər və süd yolu sanki toxuna biləcəyin qədər yaxın idi. Qeyd edək ki, 2 metrlik teleskopun güzgüsünün çəkisi 3.5, özünün çəkisi 85, hərəkət edən gümbəzinin çəkisi 200 tondur, turbanın uzunluğu, foks məsafəsi isə 9 metrdir. Bu teleskop rəsədxanaya 1964-cü ildə gətirilib.

Ulduzların “qan analizi”

Burada 4 nəfərlik heyət (texnik, elmi işçi, 2 yardımçı mühəndis) qalaktikaları müşahidə edirdi. Müşahidə prosesi ulduzların parlaqlığından asılıdır, yəni ulduz parlaq olanda proses bir neçə dəqiqə, parlaqlıq az olanda bir saata qədər də çəkə bilir. Öyrəndik ki, göy cisimləri yerə düşmədən də onun tərkibini öyrənmək mümkündür. Belə ki, müşahidə zamanı obyektin “spektr”i alınır, yəni müşahidə olunan obyektin işığı teleskopun qəbuledicisinin üzərinə düşür və həmin işıq rənglərə bölünür, alınan spektr xüsusi kompyuterdə xüsusi proqram vasitəsilə analiz edilir. Bu analizin nəticəsinə əsasən, qalaktikada hansı fiziki dəyişiklər getdiyini demək olur. Məsələn, qalaktikanın fırlanma sürətini, həmin qalaktikada hansısa partlayışın baş verib verməməsi, bizim qalaktikadan uzaqlaşma sürəti təyin oluna bilir. Xülasə, ancaq işıq vasitəsilə səma cismi haqqında bir çox məlumat almaq olar, necə ki, insan orqanizmi haqqında məlumatların çoxunu qan analizi vasitəsilə əldə olunur. Yeri gəlmişkən, rəsədxanaya kənardan baxmaq da maraqlıdır: kupon (gümbəz) açılır, teleskop hərəkət edir.

Bəxti gətirməyənlər

Rəsədxanada səma cisimlərini müşahidə etmək üçün işçilərin qrafiki qurulur. Müşahidə üçün isə hava yaxşı olmalıdır, əks halda işləmək olmur. Əgər işçi havanın tutqun olması səbəbindən işləyə bilmirsə, bu, ona əməlli-başlı problem yaradır. Çünki plandan kənara çıxmaq olmur.

İnsan gözündən 110 min dəfə çox işıq toplayan teleskop

Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasında 6 teleskop var, onların ən böyüyü 2 metr, ən kiçiyi 35 sm-dir. Hərəsinin özünəməxsus təyinatı var, böyük teleskop daha çox işıq toplayır. İnsan gözünün linzasının diametri 6 mm-dir, 2 metrlik teleskop insan gözündən 110 min dəfə çox işıq toplayır. Teleskop nə qədər böyük olsa kainatın daha ucqar yerlərində olan qalaktikaları görmək olur. Hazırda dünyada 8-10 metrlik teleskoplar var, hətta ingilislər və hindlilər 42 metrlik teleskop qurulması üzərində işləyirlər. Qeyd edək ki, Şamaxı rəsədxanasında teleskopa xidmət edən xüsusi qrup var, çünki texnikaya daim nəzarət olunmalıdır.

Ulduzlar yanmır və yerə düşmür…

Bəzən səmaya baxanda hansısa obyektin yanaraq aşağı endiyini görüb “aaa, ulduz düşdü” deyirik… Amma rəsədxanada öyrəndik ki, “insan vəfat edəndə onun ulduzu da sönür”, “göydən ulduz düşdü” kimi fikirlər yanlışdır, rəvayətdir. Belə bir reallıq yoxdur. Əslində ulduzların hərəkəti çox zəif olur, bəlkə min il ərzində onun yerini dəyişdiyi hiss oluna bilər, ya yox… Bizim gördüklərimiz isə kometlərdir, onlar Yer atmosferinə daxil olanda sürtünmə nəticəsində yanmağa başlayır, kiçiklər səmada yanıb yoxa çıxır, böyüklər isə bəzən gəlib yerə düşür. Kometlər Yer səthinə düşənlər müəyyən təhlükə törədə də bilər.

Göydə tam yanan cisimlər “meteor”, müəyyən hissəsi Yer səthinə düşənlər isə “meteorit” adlanır.

Bir gecə ərzində 10 minlərlə xırda göy cisimləri Yer planetinə gələ bilər.

Bir gecə ərzində 10 minlərlə xırda göy cisimləri Yer planetinə gələ bilər, onların sürəti bir saniyədə 5 min km-dən, 70 min km-ə qədər olur. Yəni həmin cisimlər bir saniyəyə Bakı şəhərinin yarısını qət edir.

Yupiter və Saturn kimi böyük planetlər Yer kürəsini böyük təhlükələrdən (komet, astereoritdən) qoruyur, onlar olmasa səma cisimləri Yer kürəsinə ciddi ziyan vurar.

Günəşdə partlayış olanda yer kürəsində ölümlərin sayı artır.

Günəşdə sentyabrın 6-da son 12 ilin ən güclü partlayışı olub. Günəşdəki həmin partlayış zamanı atılan maddənin sürəti saniyədə 1 200 km qeydə alınıb. Günəşdən atılan maddə bir sutkaya Yer kürəsinə çatıb, Yerin maqnit sahəsini deformasiya eləyərək planetimizdə müəyyən problemlər yaradıb.

Müsahibimiz, rəsədxananın direktor müavini Xıdır Mikayılov bildirdi ki, partlayış nəticəsində kommunikasiya xətlərinə zərər dəyməsə də, həmin gün Yer kürəsində ölümlərin sayı artıb.

Mənbə: faktxeber.com

 Saytın məlumatlarından istifadə edərkən link ilə istinad mütləq vacibdir!

If you have found a spelling error, please, notify us by selecting that text and pressing Ctrl+Enter.

Share this:

  • Twitter
  • Facebook

Like this:

Like Loading...
  • Tweet
Tagged under: Azerbaijan, Cosmos, Resedxana, Rəsədxana, Shamaxi, Space, Stars, weUniverse

What you can read next

Bu gün Azərbaycanda Yel çərşənbəsidir [AZ]
Xocalıda sonuncu toy… [AZ]
Fevralın 1-dən WhatsApp köhnə smartfonları dəstəkləməyəcək [AZ]

2 Comments to “ 10 minlərlə göy cisimləri yer planetinə gələ bilər – Şamaxı Rəsədxanası – FOTO [AZ]”

  1. Ozgun says :Reply
    July 22, 2019 at 17:25

    Uzaya bayilirim

  2. Ramin Jabbarly says :Reply
    July 22, 2019 at 17:30

    Xəritəmiz əks olunan böyük tablo “Azərbaycan Reklamçılar İttifaqı” İcatimai Birliyinin prezidenti mərhum Hacı Əmi Atakişiyevin dizayn tərtbatı və göstərişi ilə Samir Hüseynov və Ramin Cabbarov tərəfindən hazırlanmışdır.

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Recent Posts

  • Alimlər suyun yeni halını kəşf ediblər - ram5n.com

    Alimlər suyun yeni halını kəşf ediblər [AZ]

    Amerikalı tədqiqatçıların fikrincə, həddən artı...
  • Rare celestial event ‘planet parade’ to occur after 37 years

    A series of rare and unique celestial events wi...
  • “Yay Günəş duruşu” mövzusunda elmi-praktiki seminar keçirilib [AZ]

    AMEA-nın Naxçıvan Bölməsinin Batabat Astrofizik...
  • Bu gecə Azərbaycana yay gəlib [AZ]

    İyunun 21-i Bakı vaxtı ilə saat 01:43:42-də Azə...
  • Ölkədə hərəkət məhdudiyyətlərinin tətbiqi ilə bağlı Qərar qəbul edilib [AZ]

    Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargah ölk...

Recent Comments

  • Farouk on Best way to fix format USB before use
  • Ulviyye on Azərbaycanda yeniyetmələrin intiharında “Mavi balina” izi – Araşdırma [AZ]
  • Ramin Jabbarly on 10 minlərlə göy cisimləri yer planetinə gələ bilər – Şamaxı Rəsədxanası – FOTO [AZ]
  • Ozgun on 10 minlərlə göy cisimləri yer planetinə gələ bilər – Şamaxı Rəsədxanası – FOTO [AZ]
  • Kraz on Yay fəslinin Azərbaycana gəlmə vaxtı açıqlanıb [AZ]

Archives

  • September 2020
  • July 2020
  • June 2020
  • April 2020
  • March 2020
  • January 2020
  • December 2019
  • October 2019
  • September 2019
  • August 2019
  • July 2019
  • June 2019
  • May 2019
  • April 2019
  • March 2019
  • February 2019
  • January 2019
  • December 2018
  • November 2018
  • September 2018
  • August 2018
  • July 2018
  • June 2018
  • May 2018
  • April 2018
  • March 2018
  • February 2018
  • January 2018
  • December 2017
  • November 2017
  • October 2017
  • September 2017
  • August 2017
  • July 2017
  • June 2017
  • May 2017
  • April 2017
  • March 2017
  • February 2017
  • January 2017
  • December 2016
  • October 2016
  • September 2016
  • August 2016
  • July 2016
  • June 2016
  • May 2016
  • April 2016
  • March 2016
  • February 2016
  • January 2016
  • December 2015
  • November 2015
  • October 2015
  • August 2015
  • June 2015
  • April 2015
  • January 2015
  • December 2013
  • November 2012
  • July 2008

Categories

Calendar


« March 2021 »
Mo Tu We Th Fr Sa Su
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31        

Calendar by Kieran O'Shea

Categories

  • Android
  • Apple Inc
  • Azerbaijan
  • Azerbaijani Cellular Network
  • Catastrophes
  • CoronaVirus Epidemic
  • Faceebook Inc
  • Financial
  • Folk Medicine
  • Google
  • Holidays
  • How-Tos
  • Mobile
  • Networking
  • News of Azerbaijan
  • Paranormal Events
  • PC & Notebook
  • Posts
  • Psychology
  • Samsung
  • Social Network
  • Technology
  • U.S.A
  • Uncategorized
  • weCommunication
  • weDesign
  • weHealth
  • weIslam
  • weNews
  • wePhotography
  • weScience
  • weSoftware
  • weTechnology
  • weUniverse
  • World

Recent Post

  • Alimlər suyun yeni halını kəşf ediblər - ram5n.com

    Alimlər suyun yeni halını kəşf ediblər [AZ]

  • Rare celestial event ‘planet parade’ to occur after 37 years

  • “Yay Günəş duruşu” mövzusunda elmi-praktiki seminar keçirilib [AZ]

  • Bu gecə Azərbaycana yay gəlib [AZ]

  • Ölkədə hərəkət məhdudiyyətlərinin tətbiqi ilə bağlı Qərar qəbul edilib [AZ]

  • Koronavirusun Azərbaycan ərazisində geniş yayılmasının qarşısının alınmasına dair əlavə tədbirlər müəyyənləşdirilib [AZ]

  • Azərbaycanda xüsusi karantin rejimi gücləndirilib [AZ]

  • Install this emergency update for Windows 10 [US]

  • Azərbaycanda kommunal ödənişlər ləğv oluna bilər – Rəsmi [AZ]

  • Maska və spirt qıtlığı barədə Operativ Qərargahdan açıqlama [AZ]

Top Comments

  • Farouk on Best way to fix format USB before use
  • Ulviyye on Azərbaycanda yeniyetmələrin intiharında “Mavi balina” izi – Araşdırma [AZ]
  • Ramin Jabbarly on 10 minlərlə göy cisimləri yer planetinə gələ bilər – Şamaxı Rəsədxanası – FOTO [AZ]
  • Ozgun on 10 minlərlə göy cisimləri yer planetinə gələ bilər – Şamaxı Rəsədxanası – FOTO [AZ]
  • Kraz on Yay fəslinin Azərbaycana gəlmə vaxtı açıqlanıb [AZ]

Subscribe

Enter your email address to subscribe to this blog and receive notifications of new posts by email.

Join 153 other subscribers

  • RAMINSERVER
  • SUPPORT
  • ABOUT US
Dreams Are Different

© 2008 - 2019. All Rights Reserved. Site by 

TOP
%d bloggers like this:

    Spelling error report

    The following text will be sent to our editors:

    Send Cancel
    We use cookies to ensure that we give you the best experience on our website. If you continue to use this site we will assume that you are happy with it.Ok